Vertaling van het Erfgoed

Vertalers van het Erfgoed

Om hun verhaal onder de aandacht te brengen, worden de zusters Franciscanessen bijgestaan door een aantal leken. Een aantal van hen vormt de werkgroep Geestelijk Erfgoed. Wie zijn deze leken en wat drijft hen?

In de spreekkamer van klooster Catharinenberg in Oisterwijk formuleert Marie-Louise Luijbregts haar woorden zorgvuldig. “De congregatie nadert haar voltooiing in Nederland. Dan moet je je gaan afvragen wat je met de erfenis doet.” Er is al veel gedaan. Zo is er een museum dat inzicht geeft in het kloosterleven zelf. “Maar dat laat niet zien welke waarden daar onder liggen. Daar draait het project Erfgoed om.”

Foto: De werkgroep Geestelijk Erfgoed, met van links naar rechts Marie-Louise Luijbregts, zr. Charlotte, zr. Marcelline en Greet Bol.

Marie-Louise zit als bestuurder van de congregatie Franciscanessen Oirschot de werkgroep Erfgoed voor. Ze wordt bijgestaan door Greet Bol die tot haar pensioen in 2016, de communiteit in Oisterwijk heeft geleid. Alle twee kennen ze de zusters (waarvan er twee in de werkgroep zitten) ontzettend goed. “Als communiteitsleider regelde ik voor de zusters wat een dochter voor hun moeder regelt. Overal waar de zusters tegenaan lopen, daar zorgde ik voor. Ook hun geestelijk leven”, vertelt Greet.

De hechte band met de zusters maakt dat zij een gids voor hen kunnen zijn bij het doorgeven van het erfgoed.

Emancipatie van de samenleving

Marie-Louise heeft de zusters leren kennen als echte doorzetters. “Ze zeurden niet, ze deden het gewoon. Ze namen een weloverwogen besluit en daar gingen ze voor. Zo hebben ze zich onder andere gericht op onderwijs specifiek voor meisjes. Door die inspanningen hebben ze bijgedragen aan de emancipatie van de samenleving. Tegelijkertijd maken ze dingen niet belangrijker of moeilijker dan ze zijn. Ze leefden in eenvoud en wilden dienstbaar zijn.” Het maakt de Franciscanessen heel Franciscaans en uniek, vindt Greet. “Andere ordes zijn bijvoorbeeld heel deftig of elitair. Dat eenvoudige, dat spreekt mij aan.”

De boodschap die de zusters Franciscanessen willen doorgeven is: leef met aandacht. Met vijf levensvragen heeft de werkgroep de kern van het erfgoed krachtig samengevat. Het zijn herkenbare en actuele vragen, merkt Greet. “Respect vind ik heel belangrijk. Zowel respect voor de natuur als voor je medemens. Ik probeer mijn kinderen ook in die geest op te voeden. Ook heb ik een periode in mijn leven gekend waarin ik me heb moeten afvragen: durf je te kiezen voor jezelf? De vragen van de zusters passen goed in de context van deze tijd.” De kracht is dat de vragen zo actueel en concreet zijn, vindt Marie-Louise. “Ik houd niet zo van ‘zweven’. Franciscaans zijn is vooral ook heel praktisch. Het gaat om hele aardse zaken.”

Stil staan bij wie je bent

Als het aan de werkgroep ligt, wordt het erfgoed heel concreet en tastbaar. “In deze tijd zou het toch heel mooi zijn als mensen weer de mogelijkheid en de rust krijgen om zich dit soort levensvragen te stellen?” zegt Greet. “Het is belangrijk om stil te staan bij wie je bent en wat je wilt. Als meer mensen zich bewust zouden zijn van de weg van Franciscus, dan zouden er minder mensen uitvallen, zowel privé als in hun werk. Daar ben ik van overtuigd.”

De werkgroep maakt op dit moment onder andere de aansluiting met het onderwijs. “Het scholenpakket dat we ontwikkelen is heel waardevol”, vindt Marie-Louise. “Daarmee gaan we terug naar de bron. Op school worden jonge mensen gevormd. Daar kunnen ze leren hoe je leeft met aandacht.” De gesprekken met uitgevers en onderwijsorganisaties zijn in volle gang. Waar het uiteindelijk allemaal toe leidt, wordt de komende maanden en jaren duidelijk. “We willen laten zien waar de zusters voor staan”, zegt Marie-Louise. “Dat is onze stip op de horizon.” Ze gelooft dat het Erfgoed veel kan bijdragen aan hoe mensen tegen het leven aankijken. “De vragen die de zusters zichzelf stelden, zullen er altijd zijn”, verwacht Marie-Louise. “Met het project Erfgoed kunnen we ook volgende generaties helpen om antwoorden te vinden.”