Heb je respect voor de natuur?

Duurzaam leven

In Estland hadden ze een probleem. Prachtige natuurgebieden waren voldgedumpt met afval. Er waren wel mensen die zich er druk om maakten, maar die waren altijd in de minderheid. Tot op een dag een ondernemer zei dat het zo niet langer kon. Hij zei: "We maken Estland schoon in één dag." Op 3 mei 2008 gingen 50.000 vrijwilligers aan de slag. Estland was in vier uur schoon! De actie maakte veel indruk: er wordt nu 75 procent minder afval gedumpt.

De natuur zit vol prachtige verrassingen. Daarvoor hoef je alleen maar naar het bos of het strand of je eigen achtertuin. En als je dat niet indrukwekkend genoeg vindt, kijk je naar Planet Earth. Maar die prachtige verrassingen zijn niet vanzelfsprekend.

Kijk eens hoeveel volle vuilniszakken iedere week je huis uitgaan. Weet je hoeveel luchtballonnen je kunt vullen met de uitlaatgassen van een auto als je van Utrecht naar Amsterdam rijdt? En is het echt nodig en normaal om iedere dag vlees te eten? 

Het niet zo ingewikkeld om respectvol met de natuur om te gaan. De kunst is om je er bewust van te zijn en de natuur ook echt te waarderen. Als je ruikt en voelt hoe schoon en fris de lucht is in het bos, moet je dan wel steeds de auto pakken of kun je ook met de fiets naar het werk? Bedenk eens drie dingen die je komende maand gaat doen om de natuur te sparen. Doe het licht vaker uit. Laat de auto staan. Eet een paar dagen geen vlees. Scheid je afval. Wat als meer mensen dat zouden doen?

De zusters: De natuur verbindt alles

Over de natuur kun je altijd discussiëren. Over het behoud ervan als er een snelweg aangelegd moet worden. Of het herstel ervan als er een olieramp is geweest. En wat betekent het dat we steeds vaker in het vliegtuig stappen en steeds meer vlees eten? Wat doet dát met de natuur?

Voor Franciscus kreeg de natuur betekenis, omdat hij de bomen, dieren, planten en het stof onder zijn voeten niet meer als vanzelfsprekend ervaarde. Hij keek er vol verwondering naar en kon zich intens gelukkig voelen als hij een veld vol bloemen zag. Franciscus besefte dat hij de natuur pas werkelijk op waarde kon schatten, als hij er een mee werd. Daarom waren mens en dier voor hem gelijk. Hij probeerde dieren zelfs als voorbeeld te zien. En dat was helemaal niet zo ver gezocht. Want wie heeft niet als kind gewenst dat hij vleugels had en zo vrij kon zijn als een vogel?

Onderdeel van een groter geheel

Ook voor de zusters Franciscanessen was de natuur een bron van inspiratie. Een zuster, ruim in de negentig ging zitten op een bankje in de kloostertuin en rook, zag en voelde daar de natuur. Daar realiseerde ze zich dat ze tachtig jaar geleden ook op dit bankje had gezeten, toen ze intrad in het klooster. Haar gedachten namen haar mee naar Amsterdam en het gezin met haar gehandicapte zusje dat ze achter had moeten laten. Maar zittend in de tuin zag ze ook de wereld van nu: de bomen die net als zij tachtig jaar ouder waren geworden en de andere zusters met wie ze zoveel had gedaan en gedeeld. Ze was onderdeel geworden van het grote geheel en voelde zich compleet.